سروش برخورداری؛ سید مهدی هاشمی
چکیده
بخش عمده‌ای از تلفات در امتداد کانالهای انتقال و توزیع آب در شبکههای آبیاری، تلفات ناشی از تراوش است. تخمین دقیق میزان این تلفات کمک شایانی به بهبود بهرهوری آب در شبکههای آبیاری میکند. در این پژوهش، میزان تراوش در کانال اصلی خاکی شبکۀ آبیاری مغان با استفاده از مدل SEEP/W ارزیابی شده است. نتایج مدلسازی نشان داد که انحراف ...
بیشتر
بخش عمده‌ای از تلفات در امتداد کانالهای انتقال و توزیع آب در شبکههای آبیاری، تلفات ناشی از تراوش است. تخمین دقیق میزان این تلفات کمک شایانی به بهبود بهرهوری آب در شبکههای آبیاری میکند. در این پژوهش، میزان تراوش در کانال اصلی خاکی شبکۀ آبیاری مغان با استفاده از مدل SEEP/W ارزیابی شده است. نتایج مدلسازی نشان داد که انحراف مقادیر شبیه‌سازی شده تراوش مدل از مقادیر اندازهگیری شده (CRM) کمتر از 1/0 واحد است. به منظور بررسی بیشتر و پیش‌بینی تغییر خصوصیات هیدرولیکی خاک در دراز مدت، با توجه به احتمال وجود شرایط ناهمگن و غیر ایزوتروپ در محیط خاک، آنالیزهای مستقلی روی ضریب نفوذپذیری صورت پذیرفت. نتایج این آنالیزها حاکی از آن است که با توجه به شدت وقوع پدیده‌های مختلف مانند رسوب‌گذاری و فرسایش در دراز مدت، میتوان حداکثر میزان تراوش تا 103× 6/20838 لیتر بر روز و حداقل میزانتراوش تا 103× 4/245 لیتر بر روزرا پیش‌بینی کرد. نتایج حاصل از این مدل پیرامون توزیع سایر پارامترها نشان داد که حداکثر مقدار گرادیان هیدرولیکی به میزان 4/1 تا 6/1 در کف و نیز در محل اتصال آن به جداره‌های کناری کانال و حداکثر مقدار فشار آب حفره‌ای نیز در فاصله‌ای به میزان 3 تا 4 برابر عمق آب موجود در کانال، نسبت به کف کانال و در امتداد قائم پروفیل خاک، بهدست میآید.
الهام قربانی؛ محمدجواد منعم؛ مهسا واعظ تهرانی
چکیده
آب، غذا و انرژی اصلی ترین منابع مورد نیاز برای توسعه جوامع هستند. دیدگاه نکسوس برمدیریت به هم پیوسته این منابع تاکید دارد. دیدگاه نکسوس با تمرکز بر سه منبع در سطح کلان حوضه به کار گرفته شده است، اما در شبکههای آبیاری بعنوان محدوده ای که ضمن مصرف انرژی، بیشترین مصرف آب و تولید غذا را دارد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روابط آب، انرژی ...
بیشتر
آب، غذا و انرژی اصلی ترین منابع مورد نیاز برای توسعه جوامع هستند. دیدگاه نکسوس برمدیریت به هم پیوسته این منابع تاکید دارد. دیدگاه نکسوس با تمرکز بر سه منبع در سطح کلان حوضه به کار گرفته شده است، اما در شبکههای آبیاری بعنوان محدوده ای که ضمن مصرف انرژی، بیشترین مصرف آب و تولید غذا را دارد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روابط آب، انرژی و غذا در سطح شبکههای آبیاری پیچیده است. در این تحقیق از رویکرد دینامیک سیستم‌ها برای بررسی ساختار‌های موجود بین این منابع استفاده شده، و روابط علت و معلولی بین آنها به‌صورت مدل مفهومی ارائه شده است. با توسعه مدل کمی، مدل نکسوس برای شبکه آبیاری قزوین با هدف ارتقاء بهرهوری و مطلوبیت که عبارت است از ترکیبی از شاخص‌های کفایت و پایداری تحویل آب، تدوین شد. سناریوهایی در بخش آب، غذا و انرژی شامل، کاهش منابع آب سطحی، افزایش سطح زیر کشت، و افزایش مصرف انرژی مورد ارزیابی قرار گرفت. افزایش مصرف انرژی موجب افزایش تولید محصول شد اما اثرات مکانیزم های کنترلی، با تاخیر 4 ساله مشاهده شد. مطلوبیت آب نیز به میزان 7% بیشتر شده. افزایش سطح زیر کشت، تاثیر زیادی بر افزایش تولید محصول و مطلوبیت نداشته. کاهش منابع آب سطحی بیشترین تاثیر را در کاهش تولید محصول و مطلوبیت نسبت به ادامه وضع موجود داشته. حداکثرکاهش تولید محصول23% و مطلوبیت 32% بوده است. با توجه به تاثیر قابل توجه محدودیت منابع آب، توصیه می شود در رویکرد نکسوس سناریوهای مرتبط با مدیریت آب از اولویت بالاتری برخوردار باشند.
فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ معین ادین رضوانی؛ مصطفی گودرزی؛ محمد کریمی؛ امیر اسلامی؛ مهدی طاهری؛ افشین یوسف گمرکچی؛ حیدر طایفه رضایی؛ حسن خسروی؛ سیدحسن موسوی فضل؛ علی قدمی فیروزآبادی؛ جواد باغانی؛ نادر عباسی؛ مهدی اکبری
چکیده
انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهرهوری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازهگیری میدانی آب کاربردی ...
بیشتر
انگور از مهم‌ترین محصولات باغی است که به لحاظ سطح زیرکشت و ارزش اقتصادی و تغذیه‌ای بالا مورد توجه است. ایران با تولید سالانه 8/2 میلیون تن انگور در زمرة کشورهای برتر در تولید این محصول در جهان است. با این همه، اطلاعات دقیقی در خصوص حجم و بهرهوری آب این محصول در کشور وجود ندارد. ازاینرو، این پژوهش با هدف اندازهگیری میدانی آب کاربردی و ارزیابی بهرهوری آب تاکستانهای کشور در سامانههای مختلف آبیاری اجرا شد. در فصل زراعی 98-1397، حجم آب کاربردی توسط باغداران در 164 باغ از تاکستانهای استان‌های قزوین، فارس، خراسانرضوی، زنجان، آذربایجانغربی، آذربایجانشرقی، همدان، مرکزی، خراسانشمالی و سمنان اندازهگیری شد؛ در این باغها رقمهای مختلف انگور با روشهای مختلف آبیاری (سطحی و قطرهای) و شوریهای متفاوت آب آبیاری و خاک با روشهای متفاوت (داربستی و خزنده) کاشته شدهاند. مقادیر اندازهگیری شده با مقادیر برآورد شده به روش پنمن-مانتیث با استفاده از دادههای هواشناسی 10 سال اخیر و همچنین با مقادیر سند ملی آب مقایسه شدند. نتایج مطالعات نشان داد که اختلاف میانگین حجم آب کاربردیو بهرهوری آب در استان‌های منتخب در سطح احتمال یک درصد معنیدار است. میانگین وزنی حجم آب کاربردی 6669 مترمکعب بر هکتار و بهرهوری آب 63/2 کیلوگرم انگوربهازای هر مترمکعب آب بهدست آمد. متوسط نیاز خالص آبیاری در مناطق مورد مطالعه به روش پنمن-مانتیث و سند ملی آب بهترتیب 6645 و 6456 مترمکعب بر هکتار است. دامنة تغییرات راندمان کاربرد در تاکستانهای مورد مطالعه از 68 تا 100 درصد و متوسط آن 89 درصد محاسبه شد. نتایج بررسیها حاکی از اعمال کمآبیاری در اغلب تاکستانهای مورد مطالعه به علت دسترسینداشتن به آب کافی است. در این مقاله راهکارهایی برای بهبود بهرهوری آب در تولید انگور نیز ارائه شده است.
مهدی اسمعیلی ورکی؛ نگار تواضع؛ امیر ملک پور
چکیده
یکی از روشهای کاهش آبشستگی اطراف پایه‌های پل، استفاده از آستانه در مجاورت پایه و پی سازه است. در تحقیق حاضر تأثیر کارگذاری آستانۀ بالادست بر تغییرات توسعۀ زمانی و عمق حداکثر آبشستگی در اطراف گروه‌پایه کج، برای تراز‌های مختلف کارگذاری سرشمع، ضخامت‌های سرشمع، آرایش شمع‌ها و قطر آنها بررسی شد. پایۀ پل مورد بررسی از دو پایۀ مستطیلی ...
بیشتر
یکی از روشهای کاهش آبشستگی اطراف پایه‌های پل، استفاده از آستانه در مجاورت پایه و پی سازه است. در تحقیق حاضر تأثیر کارگذاری آستانۀ بالادست بر تغییرات توسعۀ زمانی و عمق حداکثر آبشستگی در اطراف گروه‌پایه کج، برای تراز‌های مختلف کارگذاری سرشمع، ضخامت‌های سرشمع، آرایش شمع‌ها و قطر آنها بررسی شد. پایۀ پل مورد بررسی از دو پایۀ مستطیلی شکل با ابعاد 5/2 در 5/3 سانتیمتر تشکیل شد که با زاویۀ 28 درجه روی سرشمعی با ضخامت‌های 3 و 5 سانتیمتر و ابعاد 10 در 16 سانتیمتر نصب گردید. سرشمع مذکور روی شمعهایی با آرایش 2×2 و 3×2 و قطر شمع 2 و 3 سانتیمتر قرار داده شد. آزمایشها در عمق نسبی جریان(y/D) برابر 42/6، رقوم نسبی کارگذاری سرشمع (Z/D) برابر صفر، 1، 2، 3، و 4، قطرهای نسبی شمع (dp/D)برابر 57/0 و 85/0 ، و در حالت بدون آستانه و در حضور آستانۀ بالادست در شرایط آب زلال اجراشد. مقایسۀ نتایج حاکی از آن است که استقرار آستانۀ بالادست در ترازکارگذاری سرشمعبرابر صفر، 1، 2، 3، و 4،عمق حداکثر آبشستگی را به طور میانگین به ترتیب 5/24 ، 29 ، 5/32 ، 35 ، و 8/36 درصد کاهش میدهد. همچنین، با احداث آستانۀ بالادست، طول چالۀ آبشستگی بهطور متوسط 26 درصد کاهش مییابد ولی متوسط عرض چالۀ آبشستگی بین 2 تا 3 برابر بیشتر خواهدشد.
رضا بهراملو؛ قاسم اسدیان؛ ابوالفضل ناصری
چکیده
برای جلوگیری از تلفات نشت آب در کانالهای آبیاری، اغلب با استفاده از مصالح بتنی جداره و بستر آنها پوشش داده میشود. برای تعیین کیفیت پوشش بتنی اجرا شده در این کانالها، اغلب از روش مخرب مغزهگیری و آزمایش مستقیم روی آنها استفاده میشود. این روش بسیار پرهزینه و زمان بر است و نیاز به نیروی انسانی متخصص و تجهیزات خاص دارد. ضمن ...
بیشتر
برای جلوگیری از تلفات نشت آب در کانالهای آبیاری، اغلب با استفاده از مصالح بتنی جداره و بستر آنها پوشش داده میشود. برای تعیین کیفیت پوشش بتنی اجرا شده در این کانالها، اغلب از روش مخرب مغزهگیری و آزمایش مستقیم روی آنها استفاده میشود. این روش بسیار پرهزینه و زمان بر است و نیاز به نیروی انسانی متخصص و تجهیزات خاص دارد. ضمن اینکه آثار تخریب ناشی از مغزهگیری هم به سادگی قابل جبران نیست و منجر به تلفات آب از این محلها خواهد شد. در این پژوهش به منظور برقراری رابطه بین روش غیر مخرب مقاومت الکتریکی در صحرا و روش مخرب مغزهگیری، 13 مقطع طولی از 7 مورد کانال اصلی از کانالهای انتقال آب آبیاری در حوضههای مطالعاتی استان همدان انتخاب و بررسی شد. برای این منظور در هرمقطع کانال آزمایش صحرایی غیر مخرب مقاومت الکتریکی به روش چهار نقطهای ونر با 3 تکرار اجرا شد. برای بررسی رابطه نتایج آزمایش غیر مخرب مقاومت الکتریکی با پارامترهای فنی پوشش بتنی، از هر یک از مقاطع آزمایش شدۀ فوق 12 مغزه و در 13 مقطع انتخاب شده 156 مغزه بتنی تهیه شد. در آزمایشگاه، آزمایش مقاومت فشاری، جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه روی مغزههای بتنی اجرا و روابط بین دادههای آزمایش غیرمخرب مقاومت الکتریکی با مقادیر هریک از پارامترهای حاصل از آزمایشهای آزمایشگاهی بررسی شد. بر اساس نتایج بهدست آمده از آزمایشها، مشخص شد بین مقادیر آزمایش غیر مخرب مقاومت الکتریکی چهار نقطهای ونر در صحرا و مقادیر آزمایشگاهی مقاومت فشاری مغزههای تهیه شده از آن نقاط به روش مخرب، رابطه نمایی مستقیم با ضریب همبستگی 87 درصد برقرار است. نتایج بررسی رابطه بین مقادیر مقاومت الکتریکی صحرایی با مقادیر پارامترهای جذب آب مغزههای بتنی تهیه شده از آن نقاط، بیانگر آن است که پارامترهای جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه نیز با ضریب همبستگی به ترتیب 87، 89 و 86 درصد، رابطۀ غیرمستقیم نمایی با مقادیر مقاومت الکتریکی دارند. آزمایش مقاومت الکتریکی ونر آزمایشی غیر مخرب و بسیار کمهزینه و اجرای آن به سادگی امکانپذیر است. با توجه به روابط همبستگی حاصل شده میتوان بدون آزمایش مخرب و پرهزینۀ مغزهگیری، پارامترهای مقاومت فشاری و برخی از پارامترهای جذب آب شامل جذب آب اولیه، جذب آب جوشیده و مویینه را با پرداختن به آزمایش صحرایی غیرمخرب مقاومت الکتریکی در حد قابل قبولی برآورد کرد.
)
